Problem i cel pracy
W wyniku przeprowadzonej analizy literatury przedmiotu można zauważyć, że w wielu ujęciach teoretycznych idealnego krzewiciela kultury fizycznej widzi się w osobie posiadającej odpowiednie cechy oraz zespoły cech osobowych predysponujące do zawodu jak i efektywnego oddziaływania na podopiecznych. Dlatego problem badawczy niniejszej pracy, dotyczy określenia najistotniejszych cech osobowych wzorowego nauczyciela wychowania fizycznego w opinii osób badanych (uczennic i uczniów szkoły podstawowej i gimnazjalnej). Przeprowadzone badanie ma na celu wykazać, czy w zależności od płci i wieku zmienia się kolejność i natężenie wybieranych cech (i grupy cech) oraz ich ważności.
Materiał i metoda
Grupę badawczą stanowiło 55 uczniów szkoły podstawowej (25 dziewcząt, 30 chłopców), w wieku od 10 do 12 lat (średnia wieku - 11,4 lat; mediana - 11,50) oraz 57 uczniów gimnazjum (35 dziewcząt, 22 chłopców), w wieku od 14 do 17 lat (średnia wieku - 15,35 lat; mediana - 15,00).
Do badania najistotniejszych cech idealnego nauczyciela wychowania fizycznego, wykorzystano oparty na koncepcji Krajewskiego kwestionariusz, który wyodrębnił grupy cech oraz cechy, mogące pomóc scharakteryzować wzorowego nauczyciela wychowania fizycznego. Kwestionariusz zawiera 12 wyróżnionych w toku analizy cech, które powinny charakteryzować idealnego nauczyciela. Po porównaniu z odpowiednim kluczem wszystkie cechy zostają przypisane do określonej grupy cech osobowości:
- Grupa cech społecznych (przyjacielski stosunek do uczniów, wyrozumiałość dla zawodników, zamiłowanie do zawodu).
- Grupa umiejętności zawodowych - metodycznych (jednakowa ocena i traktowanie zawodników, sprawność i własna aktywność fizyczna na treningu, przygotowanie do prowadzenia treningu).
- Grupa cech zewnętrznych - cechy charakterologiczne (odpowiedni ubiór, higiena osobista, harmonijna budowa).
- Grupa cech umysłu (szerokie zainteresowania, inteligencja, kultura osobista).
Jedna cecha może otrzymać od 1 do 5 punktów; jedna grupa, łącznie - od 3 do 15 punktów.
Wyniki badań własnych
W pierwszej kolejności na podstawie przeprowadzonego badania, wyszczególniono grupy cech charakteryzujących wzorowego nauczyciela wychowania fizycznego w opinii osób badanych.
Tab. 1. Właściwości osobowe wzorowego lidera wychowania fizycznego
Grupy cech | Szkoła podstawowa | Szkoła gimnazjalna |
Płeć | K | M | K | M |
cechy społeczne | 12,4 | 11,5 | 12,1 | 11,9 |
cechy zawodowe | 12,6 | 11,8 | 11,4 | 11,6 |
cechy intelektualne | 12,6 | 10,6 | 10,6 | 10,9 |
cechy zewnętrzne | 10,0 | 10,4 | 10,9 | 10,5 |
K - kobiety, M - mężczyźni
Wykres 1.Ocena ważności poszczególnych grup cech idealnego nauczyciela wychowania fizycznego w opinii uczennic i uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum.
Najbardziej wartościowymi cechami mogącymi charakteryzować idealnego nauczyciela wychowania fizycznego w opinii uczennic i uczniów szkoły podstawowej zostały wybrane cechy zawodowe. Na podstawie badania dziewcząt cecha ta uzyskała - 12,6 punktów (wśród dziewcząt taka sama liczbę punktów uzyskały również cechy intelektualne), według chłopców - 11,8 punktów. W opinii uczniów i uczennic szkoły gimnazjalnej najważniejszą grupą cech są cechy społeczne - zarówno według dziewcząt (12,1 punktów), jak i w opinii chłopców (11,9).
Najmniej punktów, uzyskały wśród uczennic i uczniów szkoły podstawowej, cechy zewnętrzne (średnia - 10,2 pkt.), podobnie jak wśród uczennic i uczniów szkoły gimnazjalnej (11,5 pkt.).