Nauka i doskonalenie techniki gry w siatkówce plażowej
W Polsce w siatkówkę plażową zaczęto grać wychodząc od siatkówki halowej. W okresie jesienno-zimowym gra się na hali, a wiosenno-letnim na boiskach piaskowych. Oznacza to, że podstawowych elementów technicznych uczymy się na hali, by później wykorzystać je w grze na piasku.
Wprawdzie istnieją pewne różnice w zastosowaniu elementów technicznych między obiema odmianami siatkówki wynikające ze specyfiki gry, np. w siatkówce plażowej zagrywający biegnie do bloku, to jednak w opisie będziemy wychodzili od umiejętności z siatkówki halowej, które zostaną zmodyfikowane i uzupełnione.
W innych krajach (Brazylia, Stany Zjednoczone) wiele osób gra wyłącznie w siatkówkę plażową i dla nich siatkówka to wyłącznie beach volley. Dopiero później niektórzy z nich zaczynają grać w siatkówkę halową. Być może z biegiem czasu w Polsce znajdzie się grupa osób, które będą grały tylko w siatkówkę plażową i będą mówić, że technik siatkarskich nauczyły się na boiskach piaskowych.
Ucząc siatkówki plażowej należy wziąć pod uwagę kilka wskazówek wynikających ze specyfiki tej gry. W dalszej części przedstawimy konkretne ćwiczenia, fragmenty gry i gry szkolne podnoszące umiejętności. Poniższe wskazówki nie wykluczają się, lecz uzupełniają się. Przygotowując konspekt (plan) konkretnych zajęć, należy tak dobierać ćwiczenia, aby jak największa liczba tych wskazówek była zastosowana jednocześnie.
- Stosuj ćwiczenia wymuszające ciągłość gry. Ćwiczenia takie zmuszają do stosowania techniki użytkowej, wymagają koncentracji i odpowiedzialności za każde odbicie piłki.
- Stosuj fragmenty gry. Nauczanie siatkówki plażowej głównie opiera się na stosowaniu fragmentów gier. Wyizolowaną sytuację z gry powtarza się kilkanaście (lub kilkadziesiąt) razy, aż do perfekcyjnego nauczenia się danego zagrania.
- Stosuj ćwiczenia na celność (atak, zagrywka). W związku z tym, że zespół siatkarski składa się tylko z dwóch graczy, ogromnego znaczenia nabiera umiejętność precyzyjnego kierowania piłki w pole przeciwnika. Silne zbicie nie ma tutaj takiego znaczenia jak na hali boisko ma cztery rogi, a jest tylko dwóch graczy, zatem celnym atakiem zawsze można wygrać akcję.
- Licz swoje dobre zagrania. W stosowanych ćwiczeniach zawsze należy liczyć udane próby. Jeżeli np. mamy wykonać 20 zagrywek w róg boiska po przekątnej, to liczmy ile prób było udanych. Następnym razem spróbujmy się poprawić. Liczenie podnosi motywację i sprzyja zdrowej rywalizacji między ćwiczącymi.
- Unikaj ćwiczeń, w których nie ma potrzeby przemieszczenia się. W siatkówce plażowej nie ma wyizolowanych zagrać. Gracz nie wie, czy przeciwnicy skierują piłkę w jego stronę. Gdy tak się stanie po przyjęciu zagrywki lub obronie ten sam zawodnik musi wykonać atak. W związku z tym ćwiczenia techniczne muszą być połączone z przemieszczaniem.
- Ćwicz atak po obronie lub przyjęciu zagrywki. W siatkówce plażowej zawodnik, by mógł atakować najpierw musi obronić atak przeciwnika lub przyjąć zagrywkę (zgodnie z przepisami nie będzie to raczej nagranie oburącz górne). Starajmy się tak dobierać ćwiczenia, aby atak następował po własnym nagraniu.
- Zwracaj szczególną uwagę na opanowanie odbicia oburącz dolnego. Odbicie oburącz dolne jest podstawowym elementem technicznym w siatkówce plażowej. Przyjęcie zagrywki na palce jest zabronione, obrona ataku na palce jest zabroniona (za wyjątkiem bardzo mocny zbić), wystawienie oburącz górne musi być wykonane bardzo czysto, przebicie piłki palcami na drugą stronę siatki jest w zasadzie zabronione poza jednym wyjątkiem – oznacza to, że umiejętność dolnego odbicia piłki oburącz jest kluczowa.
- Wszechstronność a specjalizacja. Cechą siatkówki plażowej jest konieczność opanowania wszystkich elementów technicznych. Ze względu na małą liczbę graczy, każdy z nich musi dać sobie radę we wszystkich sytuacjach. W siatkówce halowej specjalizacja prowadzi do bardzo wąskiego wykonywania zadań. Na plaży nie ma na to miejsca. Specjalizacja może dotyczyć tylko zagadnienia, z której strony boiska dany zawodnik gra lub czy specjalizuje się w bloku, czy w grze obronnej. Ćwiczenia powinny być tak dobrane, by każdy zawodnik mógł ćwiczyć każdy element gry.
- Gra szkolna a antycypacja. W każdej grze szkolnej należy przed uczniami stawiać zadanie przewidywania możliwości rozwoju wydarzeń na boisku. W zależności od poprzedniego zagrania odbijający piłkę zawodnik ma pewną ograniczoną liczbę możliwości. Chcąc zwiększyć swoje szanse, należy nauczyć się antycypacji. Antycypacji można uczyć między innymi poprzez analizę wydarzeń na boisku czy ukazywanie mechanizmów rządzących grą.
- Odzywaj się podczas gry. Komunikacja między zawodnikami w siatkówce plażowej jest jednym z kluczowym elementów prowadzących do zwycięstwa. Grając w przyjęciu zagrywki i w obronie zawsze należy krzyknąć „moja” (lub „ja”), aby uniknąć nieporozumień i upewnić partnera, że piłka zostanie odebrana i może on skoncentrować się na wystawieniu. Gdy zespół atakuje, gracz wystawiający powinien podpowiedzieć, gdzie jest wolne pole („prosta”, „skos”, „skrót”), że nie ma bloku („bez bloku”) itp. Mówienie do siebie podnosi koncentrację i równocześnie pozwala zmniejszyć stres.
- Źle zagrałeś – odpoczywasz. Dobrym sposobem zorganizowania zajęć jest stosowanie fragmentów gry lub gier szkolnych opartych na zasadzie: po złym zagraniu zmiana ćwiczących. Mając do dyspozycji jedno boisko (w warunkach szkolnych tak jest najczęściej) możemy ustawić grupę w zespołach w taki sposób, że za linią końcową znajduje się taka sama liczba zespołów i dwa z nich wchodzą na boisko, rozgrywają akcję – kto zwycięża zostaje na boisku, a z drugiej strony siatki wchodzi następny zespół. Taki układ ćwiczenia zmusza do maksymalnej koncentracji, cele ćwiczenia są bliskie sytuacjom meczowym.
Powyższe wskazówki nie są uszeregowane według jakiejś hierarchii ważności. Wszystkie są ważne i wszystkie powinny być stosowane.
