Bądźmy fair play
Czym jest w codziennym życiu sportowca fair play? Podejmując próbę zdefiniowania fair play używa się różnych określeń: uczciwa gra, przestrzeganie reguł, lojalność i szacunek. A czym jest dla każdego z nas?
Fair play jest przede wszystkim szeroko pojętą wartością przejawiającą się we wszystkich aspektach naszego życia. Dotyczy ona przede wszystkim sportowej postawy, ale w życiu codziennym wyraża się poprzez uczciwość, szacunek i godną postawę. Takie zachowanie powinno cechować nie tylko zawodników rangi mistrzowskiej, ale każdego młodego sportowca począwszy od szkoły podstawowej i małego klubu.
Współczesny sport wyczynowy stawia przed zawodnikami wysokie wymagania w uzyskiwaniu jak najlepszych wyników. Dążenie sportowców do zwycięstwa za wszelką cenę, kosztem własnego zdrowia i niejednokrotnie zdrowia przeciwników, powoduje swoisty drenaż wartości etycznych sportu. Stąd też szczególnego znaczenia nabiera dziś zasada fair play - ogólnie rozumiana jako - czysta, uczciwa i szlachetna gra. Osiąganie oczekiwanych rezultatów jest możliwe za pomocą różnorodnych technik treningowych i monitoringu procesu treningowego przez wykwalifikowanego trenera we współpracy z całą drużyną. Całemu procesowi powinien towarzyszyć nasz sportowy dekalog fair play.
Pisane i niepisane zasady
W Manifeście o Fair Play opracowanym przez Międzynarodową Radę WF i Sportu UNESCO przy współpracy z Międzynarodowym Komitetem Fair Play, skonsultowanym przez wszystkie rządy i reprezentatywne organizacje sportowe można przytaczać „duch sportowy jest tożsamością zasady fair play, czyli lojalnego poszanowania przepisów pisanych i niepisanych. Wymaga on wielkodusznej postawy wobec przeciwnika, a wobec sędziego bezwzględnej dyscypliny. Zakłada ona pogodne zachowanie się w sytuacji zwycięstwa jak i klęski.” Cała kwintesencja fair play to te „niepisane” zasady, których każdy sportowiec powinien przestrzegać.
ZASADY FAIR PLAY
Fair play charakteryzują pewne zasady, które powinny być przestrzegane bez względu na okoliczności.
- Sukces jest ważny, ale nie za wszelką cenę.
- Traktuj wszystkich tak samo, czy to w szkole, w rywalizacji na podwórku czy podczas ważnych zawodów i turniejów.
- Każdemu zawodnikowi, nawet zawodnikowi drużyny przeciwnej należy udzielić pomocy jeśli tylko potrzebuje naszego wsparcia.
- Bądź zawsze w porządku w stosunku do siebie, kolegów i koleżanek.
Pod wpływem szerokiego kryzysu wartości, w naszym najbliższym otoczeniu zaczynamy dostrzegać zagrożenie dla tej zasady. Szczególnie widoczne zjawiska nietolerancji, przemocy, zażywania środków dopingujących jak również korupcja, są ujawniane w niektórych dyscyplinach rangi mistrzowskiej. Wszystko to jest zaprzeczeniem istoty uprawiania sportu i wyklucza równość szans sportowców. Wszelkie postawy odbiegające od tej ważnej zasady w sporcie, należy niwelować.
Każdy z nas może wprowadzić w życie własny kodeks fair play, zasady które będzie respektował na co dzień. Prawdziwy sportowiec potrafi z honorem znieść porażkę, bo nie tylko wynik końcowy się liczy lecz uczciwa i wytrwała rywalizacja. Każde spotkanie meczowe jest okazją aby „ćwiczyć” charakter prawdziwego sportowca. Z szacunkiem traktujemy drużynę przeciwną, jako goście korzystamy z uprzejmości gospodarzy i nie sprawiamy dodatkowych kłopotów. Jako gospodarze, z należytą gościnnością czynimy honory. Pokornie znosimy każdą przegraną i kibicujemy do końca drużynie przeciwnej. Trudne? Wszystko zależy od właściwego podejścia i systemu wartości jaki wyznajemy.
W szkole i na boisku
W sporcie zawodowym nieraz trzeba oprzeć się pokusie wygrywania za wszelką cenę. Rywalizacja, dążenie do sukcesu i wygrywanie jest nieodłączoną cechą uprawiania sportu, ale są pewne wyjątki gdy można być wygranym w momencie porażki. Takimi przypadkami są zagrania fair play. Poszanowanie przeciwnika, pokazanie mu, że radość z gry, przestrzeganie zasad czy zademonstrowanie naszego systemu wartości, który sprzyja szacunkowi może dać nam w dłuższej perspektywie czasu więcej korzyści niż jednorazowa wygrana. Akceptowanie porażki w momencie godnego zachowania może dać impuls do jeszcze większej pracy nad własnymi umiejętnościami.
Pedagog i trener to trudna i ciężka praca. Jego zadaniem jest przygotowanie fizyczne i psychiczne swojej drużyny do uzyskania zakładanych wyników. Codziennie motywuje swoich podopiecznych do działania, pokazuje właściwą drogę, pokazuje co jest właściwe a co naganne. Czasem pochwali czasem upomni. Jest on Waszym kluczem do osiągania celów. To nasz przewodnik w pokonywaniu kolejnych szczebli w drodze do zawodowstwa. Trener odpowiada za całość przedsięwzięć jakie składają się na Wasz wspólny sukces. Wszelkie działania są zamierzone i stanowią spójny program. Jako pedagog wplata w tok treningu zadania rozwijające, kształtujące i doskonalące naszą osobowość. Ma prawo do szacunku, bo sam szanuje innych. Ma również prawo do błędu, gdyż jest tylko człowiekiem.
W sporcie młodzieżowym nauczyciele i trenerzy ponoszą szczególną odpowiedzialność za dzieci i młodzież, większą niż ci sami nauczyciele i trenerzy, którzy pracują z dorosłymi zawodnikami. Z jednej strony muszą chronić młodych siatkarzy przed wszelkimi zagrożeniami, kontuzjami, z drugiej zaś strony muszą mobilizować do działania. Nasz trener, musi być osobą lubianą i akceptowaną nie tylko przez nas samych ale również przez naszych rodziców. Zaufanie i współpraca są prawdziwą siłą każdej drużyny. Bez fair play sport przestaje być sportem.
Dekalog młodego siatkarza
- Trener ma zawsze rację (jeśli uważasz inaczej poproś o rozmowę w cztery oczy, nie komentuj na forum jego poleceń).
- Siatkówka to gra drużynowa (doceniaj swoich kolegów z ich wszystkimi wadami i zaletami).
- Każde zwycięstwo przyjmuj w sposób skromny, każdą porażkę przyjmij z godnością.
- Myśl zawsze pozytywnie.
- Podczas meczów nie dyskutuj z sędzią (tylko kapitan drużyny ma takie uprawnienia).
Nagrody fair play
Od 1964 roku Polski Komitet Olimpijski nagradza wybitne osobliwości ze świata sportu za postawę fair play. Na liście laureatów widnieje wiele wspaniałych nazwisk sportowców ze wszystkich dyscyplin sportowych, ale nie tylko. Na liście wyróżnionych oprócz wielkich nazwisk jak Adam Małysz, Otylia Jędrzejczak czy Kazimierz Górski, mamy wielu wspaniałych trenerów, działaczy, dziennikarzy i nauczycieli WF, którzy swoją postawą mogą stanowić godny wzór do naśladowania dla nas wszystkich.
Zachęcam do zapoznania się listą, myślę najbardziej wartościowych osobowości dekady LAUREACI KONKURSÓW FAIR PLAY PKOL. Może w kolejnej edycji konkursu to właśnie Ty lub Twój Trener znajdziecie się na liście laureatów?
Trzymamy kciuki.
ER