Integracja zespołu sportowego cz.2

Integracja zespołu sportowego ma charakter dynamiczny, podlegający ciągłym zmianom. Ważne jest, by zespół tworzył mimo naturalnych podziałów, zintegrowaną spójną całość, w której grupy nieformalne, wynikające np. z sympatii, niechęci itp., pokrywały się z grupami formalnymi. Zespół sportowy jest grupą formalną (posiada regulamin, statut, określone cele, struktury). Wewnątrz każdej grupy funkcjonują grupy nieformalne oparte na stycznościach bezpośrednich i osobistych. Prawidłowe stosunki koleżeńskie, układy wzajemnej sympatii i zaufania, umiejętność krytycznego wartościowania oraz sprawiedliwej oceny współpartnerów, stanowią podstawowe czynniki warunkujące właściwy przebieg treningu oraz efekty walki sportowej. Jest rzeczą oczywistą, że silnie zintegrowany, społecznie spoisty zespół może sprostać wyższym wymaganiom treningowym oraz startowym niż grupa zdezintegrowana, rozbita i skłócona wewnętrznie.

W mojej pracy z młodzieżą, starałem się poznać stosunki koleżeńskie panujące w grupie oraz rozkład grup nieformalnych. Stosując bardzo prostą ankietę uzyskiwałem odpowiedzi m.in. na pytanie: jak wygląda struktura grupy, na jakim etapie rozwoju się znajduje, kto jest prawdziwym liderem. Badania zawsze przeprowadzałem na obozie letnim (co roku), tak by pod koniec zgrupowania móc przedstawić zawodnikom wnioski.

Warunkiem podstawowym jest pełna szczerość zawodników. Aby do tego doszło, grupa musi w pełni zaufać trenerowi. Wynik ankiety, choć samo badanie nie mogło być anonimowe, zawsze przedstawiałem drużynie już w takiej formie aby zawodnicy nie mogli zidentyfikować autora wypowiedzi lub wyboru.

W celu uzyskanie wiedzy o stosunkach koleżeńskich panujących u zawodników stosuję testowanie socjometryczne w dwóch kryteriach wyboru:

1. kryterium „drużyna” (więź rzeczowa), mające wyłonić zdaniem ankietowanych, osoby najbardziej potrzebne dla zespołu w celu osiągnięcia wyniku sportowego.

Pytania w kryterium „drużyna” brzmiało: 1. dobierz dwóch zawodników, którzy zapewnią Ci wygraną turnieju „trójek” 2. wskaż dwóch zawodników, którzy postawą na boisku uniemożliwią Ci wygranie turnieju „trójek”.

2. kryterium „obóz” (więź osobowa), mające na celu poznanie więzi przyjacielskich i emocjonalnych. Pytania w tym kryterium brzmią: 1. Wskaż dwie osoby, z którymi chcesz mieszkać w pokoju na obozie. 2. Wskaż dwie osoby, z którymi nie chcesz mieszkać w pokoju na obozie

Jak więc można zauważyć, ankietowany wskazywał wybór zarówno pozytywny jak i negatywny. Każdy wybór prosiłem uzasadniać i czasami byłem bardzo zdziwiony zarówno szczerością wypowiedzi jak i ich dojrzałością nawet w młodszych grupach.

Następnie każde z tych czterech pytań opracowywałem graficznie (w postaci grafów), a  zespołowi przedstawiałem jedynie wykresy wyborów pozytywnych.

Uzupełnieniem poprzednich pytań było ostatnie pytanie w ankiecie: wskaż kapitana. I prawie zawsze była to osoba, która miała najwięcej wskazań pozytywnych w poprzednich pytaniach.

I może właśnie teraz, gdy mamy więcej czasu, a kontakt z zawodnikami daje im pewność anonimowości, znajdziemy czas by w swoich zespołach przeprowadzić takie proste badanie socjometryczne. Pozwoli ono nam na jeszcze lepsze poznanie swoich zawodników, im doda odrobinę otuchy (wszak musimy się z każdym skontaktować), a trener dodatkowo dostanie kolejną porcję wiadomości do przemyśleń i analizy swojej pracy.

Koordynator wojewódzki

Tadeusz Wcześny