Przygotowanie motoryczne jest jedną z głównych podstaw procesu treningowego, którego celem jest odpowiedni rozwój organizmu pozwalający na stworzenie idealnych warunków do nabycia techniki. Z tego właśnie względu jest ono w ścisłym związku z przygotowaniem technicznym i powinno być uwzględniane na każdym etapie rozwoju sportowca, wraz z wiekiem, obciążeniem treningowym, zachowując przy tym odpowiednie proporcje.

Przygotowanie motoryczne dzieci 8-10 lat nabiera coraz większego znaczenia. Dotychczas przygotowanie ogólnorozwojowe zastępowało potrzebę ruchu i rozwój podstawowych umiejętności fizycznych. Obecnie wcześniejszy udział dziecka w treningach wymaga odpowiedniego przygotowania go pod względem sprawności potrzebnej do wytrzymania obciążenia treningowego, następującego wraz z wiekiem.

Przygotowanie fizyczne wymaga czasu, aby możliwa była przebudowa ciała zapewniająca lepszą bazę fizyczną pod technikę. Nie da się przyśpieszyć zmian, ponieważ tempo zależne jest od cech biologicznych, a o prawidłowości tych zmian decyduje realizacja założonego planu.

Nadal w klasach sportowych spotyka się sporą ilość dziewcząt i chłopców, którzy posiadają świetne jak na ich wiek, perspektywiczne warunki fizyczne, natomiast ich motoryka ma wiele do życzenia. Mam tu na myśli młodzież przedziału 12-15 lat, która jest już ukierunkowana na uprawianiu piłki siatkowej, jednak braki wcześniejszej ,,ogólnorozwojówki’’ są zbyt widoczne, które blokują postęp w dalszym szkoleniu, gdzie szkolenie techniczne zajmuje w treningu coraz więcej czasu. Te braki wcześniejszego okresu, w którym zaniedbano podstawy treningu są często nie do nadrobienia. Owszem, jest też grupa, która wraz ze świetnymi warunkami fizycznymi prezentuje już cechy wrodzonej czy też wypracowanej we wcześniejszym okresie uprawiania sporu - sprawności fizycznej.

W czasie mojej kilkuletniej pracy trenerskiej w Szkole Mistrzostwa Sportowego w Spale spotkałem wielu zawodników, którzy nie posiadając odpowiedniego fundamentu przygotowania motorycznego, po ukończeniu SMS-u, wchodząc w wiek seniorski nie zrobiło jakiejś wielkiej kariery. Posiadali wspaniałe warunki fizyczne, ciężko pracowali na treningach starając się ulepszać swoją technikę, jednak wcześniejsze braki nie pozwoliły im rozwinąć się sportowo jak inni , którzy tę bazę przygotowania fizycznego mieli bardziej rozwiniętą i którzy wchodząc w wiek seniorski od razu stanowili o sile swojego ligowego zespołu czy też często Reprezentacji Polski.

 Nie da się nadrobić przygotowania fizycznego u młodych zawodników, dla których brak odpowiedniej motorycznej stymulacji nie spowoduje ukształtowania się określonych cech. Można ciężko pracować, nadrabiać zaległości, czasami może to się udać , częściej nie… a specjalizacja, czyli silny nacisk na przygotowanie techniczne, które naturalnie w treningu objętościowo się zwiększa, skutkuje tym, że zawodnicy z brakiem, czy niedostatkiem posiadania bazy przygotowania motorycznego osiągają wynik na etapie kadet-junior, a ,,przepadają’’ na etapie seniorskim.

Mój osobisty przypadek, który opisałem w poprzednim artykule ,,Lekkoatleta czy siatkarz’’ był wyjątkowy i z pewnością nie wzorcowy, ale przede wszystkim pokazał jak wielki wpływ na moją karierę siatkarza miało przygotowanie fizyczne, które nabyłem we wcześniejszych latach uprawiając lekkoatletykę, która pozwoliła mi wypracować tak wiele cech niezbędnych w siatkówce. Sprawność, szybkość, siła, skoczność, koordynacja czy wytrzymałość ułatwiły mi w bardzo krótkim czasie drogę do bycia Reprezentantem Polski i zdobywania wraz z Reprezentacją Polski medali Mistrzostw Świata czy Europy. Właśnie te cechy o których wspomniałem powyżej ułatwiły mi pracę nad techniką, która jest w nie mniejszym stopniu ważna jak elementy motoryki. I muszę przyznać, że ciężko pracowałem nad tym, aby dorównać kolegom z zespołu ligowego czy też kolegom z Reprezentacji . Starsi zawodnicy, mający wielokrotnie większy staż siatkarski niż ja byli dla mnie wzorem do naśladowania i od nich uczyłem się tej nieznanej mi w początkowym okresie uprawiania siatkówki - techniki. Oczywiście nie ujmuję zasługi trenerom, których spotkałem na swojej drodze. Z pewnością nie osiągnąłem takiego poziomu techniki jaką bym sobie życzył. Myślę, że może pod koniec mojej kariery udało mi się wypracować zadowalającą mnie technikę, ale wtedy już moja motoryka nie była na najwyższym poziomie…

Podobnie jak w przypadku braku, czy niedostatku wypracowanej wcześniej motoryki, tak samo braku czy niedostatku techniki, można próbować ciężko pracować , nadrabiając te zaległości i ,,iść do przodu’’. Mnie się to udało, ale nie zawsze tak musi być…

Trening ogólnorozwojowy jest podstawą treningu młodych sportowców. Docelowy poziom sportowy, możliwość rozwoju i realizacji treningu specjalistycznego w dalszych latach, zależą w dużym stopniu od właściwego przygotowania ogólnorozwojowego w początkowych latach szkolenia. Dobrze przeprowadzone przygotowanie ogólne pozwala w pełni zrealizować późniejszą pracę specjalistyczną. Omijanie treningu ogólnorozwojowego może kończyć się kontuzjami lub kłopotami technicznymi, dlatego wprowadzając za szybko w nieodpowiednich proporcjach ćwiczenia specjalistyczne w stosunku do ćwiczeń przygotowania fizycznego może uczynić zawodnikom więcej szkody niż pożytku. ,,Królowa sportu’’ , czyli lekkoatletyka jest dyscypliną sportową w której można wyrobić wiele cech, które są przydatne w każdej innej dyscyplinie sportowej. Szybkość, skoczność, siłę, wytrzymałość, to elementy motoryki niezbędne w siatkówce. Można również szukać wspomagania w pływaniu czy w ćwiczeniach gimnastycznych.

Podstawą i fundamentem przygotowania motorycznego jest motoryczność podstawowa stanowiąca bazę do rozbudowy motoryczności ukierunkowanej i zdolności technicznych oraz taktycznych dla danej dyscypliny sportowej.

                                                                                                                                                       Wiesław Czaja